Thuis in het huis van de Vader
Verslag van een maand vrijwilligerswerk bij iKhaya Likababa – Februari 2022
Na ons vrijwilligerswerk bij Destiny House vervolgen we onze weg naar iKhaya Likababa, zulu voor ‘Huis van de vader’. Peter en ik zijn al een aantal keren eerder hier geweest, en ja hoor, we weten ook de weg er naar toe gewoon te vinden. Wow, wat ziet het er mooi uit. We kunnen meteen zien dat er een aantal nieuwe gebouwen op het terrein zijn gebouwd. Net zoals Destiny House ligt iKhaya Likababa ook op het terrein van een kerkgemeenschap. Zowel het weeshuis als het kerkgebouw zijn uitgebreid qua gebouwen en mensen. Hier is nog geen sprake van toename van het atheïsme. Voor veel mensen neemt het geloof, maar zeker ook de kerkgemeenschap waar ze bij horen, een centrale plek in hun leven in. En zo gaan ook wij deze maanden op zondag naar de kerk. Maar dan wel met een mooie live-band, en aparte kindergroepen voor de leeftijd van Dani en voor de leeftijd van Tren, waar ze kunnen knutselen en spelen. En met een heerlijke cappuccino in de ontmoetingsruimte bij de kerk, waar je even na kan praten over de dienst. Zo wordt naar de kerk gaan opeens een sociale activiteit waar de hele familie met plezier naar toe gaat.
Op de eerste dag van het vrijwilligerswerk ontmoeten we Loressa, de (voor ons nieuwe) coördinator. Na vele emailcommunicatie is het heel fijn om elkaar eens in het echt te ontmoeten. We krijgen een rondleiding en er is meteen een warm weerzien met een aantal huismoeders die er 8 jaar geleden ook al waren. Ik was toen zwanger van Dani, en dus vinden ze het uiteraard erg leuk om ‘het eindproduct’ van die zwangerschap nu te kunnen bewonderen ???? Inmiddels kennen onze kinderen al een aantal woordjes zulu en dat valt helemaal goed bij de dames. Ook kennen we reeds een aantal van de kinderen die bij iKayaha wonen.
Waar mogelijk wordt vanuit iKhaya voor de kinderen een vervangend adoptie gezin gevonden – binnen de eigen biologische familie of zo nodig erbuiten. De meeste kinderen die wij 8 jaar geleden hebben gezien hebben dus inmiddels een leven elders. Drie meisjes zijn er echter nog, dat komt omdat er voor hun geen adoptie gezin is gevonden (bijvoorbeeld door hun leeftijd of een medische conditie, wat niet in het ‘ideale’ adoptieplaatje past; of omdat er door de biologische ouders geen toestemming hiervoor is gegeven).
Ze waren destijds in de leeftijd van 2-7 jaar, dus zijn nu opeens al heuse dames geworden. Bijzonder om te zien hoe ze zich ontwikkeld hebben. De oudere meiden wonen op het terrein bij een koppel, wat hier samen met hun eigen 2 kinderen is gaan wonen. Naast hun eigen kinderen hebben ze 5 weeskinderen in huis genomen, om hun een vaste en zo stabiel mogelijke thuissituatie te bieden. Bijzonder waardevol voor de meiden, maar tegelijkertijd heeft dit ook een behoorlijke impact op hun eigen gezinsleven.
De oudere jongens hebben ook een eigen huis op het terrein, samen met een huismoeder. Deze vrouw heeft zelf ook 2 (al wat oudere) kinderen, die ervoor gekozen hebben om niet hier in te trekken maar in plaats daarvan bij hun oma te wonen. Dit is in de Zuid-Afrikaanse context niet vreemd. Veel te vaak nog steeds is de vader ‘buiten beeld’ en werkt de moeder op een flinke afstand van huis. Voor een stuk zit dit verankerd in hoe familieleven reilt en zeilt binnen deze cultuur, maar het heeft zeker ook een economische achtergrond: Heel veel keuze in werkgelegenheid is er niet (in Zuid-Afrika was eind 2021 maar liefst 35% werkloosheid!), en met de Zuid-Afrikaanse afstanden rij je al snel een aantal uren om ergens te komen. Eens in de maand hebben ze een weekend vrij en gaan met taxibusjes (een eigen auto bezitten is zeldzaam) naar huis om een paar dagen hun kinderen te zien.
In de weken die volgen gaan we weer aan de slag met klussen, voor mij en de kids is dat veel schuren en schilderen en het wat complexere technische werk laten we aan Peter over ????.
Het is februari, en dat betekent bloedheet en een enorm hoge luchtvochtigheid, dus we beginnen in de ochtend gemiddeld rond 7.30 en rond een uur of 15.00u ronden we moe en bezweet af.
De maand vliegt op deze manier weer voorbij. Ondanks dat we ons volop nuttig maken met klussen, willen we ook graag nog iets extra’s voor en met de kinderen doen. Ook gunnen we de huismoeders van de oudere kinderen een extra dagje vrij. Daarom besluiten we de zorg voor de oudere kinderen een dag en nacht over te nemen. We beginnen in het huis van de jongens. Trishia, de huismoeder, is op recht ontroerd dat we dit voor haar en de jongens willen doen. Zelf kan ze zo een dag langer bij haar eigen kinderen blijven. De jongens willen we mee uit eten nemen. Iets wat voor hun een zeer zeldzaam uitstapje is, bijvoorbeeld als ze uitgenodigd zijn voor een kinderfeest van een klasgenoot. Maar eigenlijk bijna nooit met hun 5en samen, terwijl dit voor hun toch ‘hun gezin’ is. Zodra ze het horen dat dit het plan is, horen we dagelijks: “Are we still going? When are you coming for the sleep-over?” En op de dag zelf zijn ze uiteraard door het dolle heen. Dani logeert die nacht in het centrale weeshuis, waar ze 2 vriendinnen van haar eigen leeftijd heeft gemaakt. Tren logeert met ons bij de jongens, ze helpen hem met zijn bedje klaar maken en Tren moet uiteraard ook meedoen met hun dagelijks ‘bathing’-ritueel. Oftewel: allemaal samen onder de douche, onderbroekjes onder de kraan wassen, en het hoogtepunt: haren wassen. Ze bewonderen het verschil tussen Tren zijn natte haren en droge haren (nat is het bij Tren veel platter, maar met kroeshaar werkt dat niet zo) en allemaal willen ze een keer zijn haren kammen. Tren snapt niet wat er zo bijzonder aan hem is, maar vindt het verder wel allemaal prima. Na het uit eten (groot succes!) kijken we bij hun thuis nog een film. Peter heeft hun oude televisie verbonden met zijn telefoon waardoor we op Netflix een film kunnen uitzoeken. Verbazing en verwondering alom. Dit werd compleet toen Tren met bedtijd zijn elektrische tandenborstel tevoorschijn haalde, ook deze werd door allen van dichtbij geïnspecteerd. En de volgende dag werden we om 05.00u gewekt: wakker worden, dan kunnen we misschien nog wat Netflix kijken voor jullie weggaan ???? Wat een eer om een dag onderdeel van deze 5 attente en liefdevolle jongens uit te mogen maken.
Dankzij een hele lieve donatie aan Friends for Africa hebben we bovendien budget voor een uitje met alle kinderen. Als eerste gaan de kleintjes (t/m 6 jaar) een ochtend naar de kinderboerderij. Dit is voor die kleinste, die nog niet naar school gaan, een hele spannende gebeurtenis: zij komen normaal zelden buiten de poorten van het weeshuis. Gelukkig verdwijnt bij eenieder de spanning als de frietjes en hotdogs tevoorschijn komen ???? Enkele dapperen durven zelfs een ritje op een pony te maken. Ook de oudere kinderen worden verwend met een uitje naar een activiteitenpark waar ze kunnen lasergamen, trampoline springen, midgetgolven etc.
En zo vliegt onze maand vrijwilligerswerk voorbij. Wederom zijn we ontroerd door het enorme gemeenschapsgevoel wat hier leeft. Een Afrikaans gezegde luidt: ‘It takes a village to raise a child’. Voor de kinderen die thuis zijn in dit ‘Huis van de vader’, dat in feite draaiende blijft door steun van de gehele kerkgemeenschap, is dit zeker waar. Maar ook wij hebben ons deze dagen zeer welkom gevoeld bij deze iKhaya Likababa- familie.